همشهری تندرستی/شماره ۱۱۱
شب‌ها نمی‌توانید خوب بخوابید؟ البته می‌توانید گناه این بی‌خواب شدن‌ها را به گردن اخبار بد، مشکلات خانوادگی و یا گرفتاری‌های روزمره‌تان بیندازید و یا فکر و خیال درباره آینده و حتی سر و صدای بیرون از خانه یا جر و بحثی را که با همسایه‌تان داشته‌اید، دلیل اصلی این مشکل بدانید اما پژوهش‌های اخیر نشان داده است رنگ اتاق خواب و نور چراغ خواب نیز تاثیر بسیار زیادی روی کیفیت خواب دارد.
هر رنگ احساس خاص خودش را دارد که می‌تواند واکنش‌های روانشناختی متفاوتی را ایجاد کند. با آگاهی از اینکه کدام رنگ چه تاثیری روی خواب می‌گذارد، می‌توان رنگ اتاق خواب را به صورتی در آورد تا به خوابی خوش نزدیک‌تر شد و از اضطراب و کشمکش‌های روزانه تاحد زیادی خلاصی پیدا کرد و اوقاتی به نسبت راحت داشت. اگر باور نمی‌کنید یک بار امتحان کنید.
اثر رنگ‌ها در روحیه
آبی؛ آرامش‌بخش
رنگ آبی به رنگ آسمان شفاف و آب زلال است. آبی درون‌مان را سرشار از آرامش می‌کند و اجازه می‌دهد‌اندکی از پریشانی و آشفتگی زندگی رها شویم. رنگی است که به ما جان تازه‌ای می‌دهد.
قرمز؛ هیجان‌آور
رنگی است که احساسات هیجانی را در فرد به وجود می‌آورد و به او قدرت و توانایی عمل می‌دهد اما اگر از این رنگ در حد متوسط و ملایم استفاده شود موجب گرمی و راحتی می‌شود؛ به ویژه مناسب یک روز سرد زمستانی است.
سبز؛ ایجادکننده حس تعادل
سبز اثرآرامش‌بخشی بسیار زیادی دارد. از آنجا که رنگ غالب طبیعت سبز است، این رنگ به فرد یادآوری می‌کند که اصل و منشا او از طبیعت است. سبز احساسی از تعادل و توازن با خود به همراه دارد و به فضای اتاق احساس طبیعی بودن می‌دهد و به طور کل آن را از هر اضطرابی پاک می‌کند.
زرد؛ روحیه‌بخش
زرد رنگی شاد، روحیه‌بخش و مثبت است. زرد خورشید را در ذهن تداعی می‌کند و وجود فرد را لبریز از گرمی، انرژی و احساساتی از هیجان و خوش‌بینی می‌کند. رنگ زرد همانند نور خورشید روشنی‌بخش و هوشیار کننده است.
صورتی؛ تسلی‌بخش
طیف‌های گوناگون صورتی، از تیره تا روشن، احساسات متفاوتی را در فرد به وجود می‌آورند. رنگ صورتی روشن احساسی در فرد ایجاد می‌کند که آرامش‌بخش، دوست‌داشتنی و تسلی‌بخش است.
نارنجی؛ گرمابخش
نارنجی موجب شادی، لذت، گرمی و صمیمیت می‌شود که رنگی بسیار اجتماعی است و افراد را با احساس رضایت کنار یکدیگر نگه می‌دارد. همچنین خلاقیت را نیز تحریک می‌کند.
ارغوانی؛ رنگ‌اندیشه
ارغوانی رنگ روح و احساس است؛ رنگی که در گذشته بسیار مورد استفاده قرار می‌گرفت و بسیار مورد توجه بود.
اتاقی با رنگ ارغوانی فضایی آرام برای اندیشیدن ایجاد می‌کند و درک و آگاهی، هدف و انگیزه را بالا می‌برد؛ رنگی که بیدارکننده و پاک‌کننده روح و روان است.
اثر رنگ‌ها روی خواب و کیفیت آن
براساس پژوهش‌های انجام شده رنگ آبی میزان ضربان قلب و فشارخون را پایین می‌آورد. سبز و زرد نیز مناسبند. بنابراین وقتی از این رنگ‌ها در اتاق خواب استفاده شود، احتمال اینکه بتوانید حداقل هفت ساعت و ۴۰دقیقه بخوابید، بسیار افزایش پیدا می‌کند.
در اتاق خواب از رنگ ارغوانی و بنفش زیاد استفاده نکنید زیرا تحریک‌کننده هستند و ممکن است مقدار خواب را به کمتر از شش ساعت در شب برسانند.
خاکستری و قهوه‌‌ای نیز چندان مناسب اتاق خواب نیستند زیرا به شدت ملال‌آور و افسرده‌کننده‌اند.
در یکی از پژوهش‌های اخیر، محققان استرالیایی به بررسی اتاق خواب‌های ۲۰۰۰ خانه و تاثیر رنگ آنها روی کیفیت خواب ساکنانش پرداخته و دریافتند افرادی که رنگ اتاق‌ها و تزئینات خانه‌شان زرد، آبی و یا سبز است، خواب شبانه بسیار بهتری دارند. محقق ارشد این پژوهش می‌گوید: «در شبکیه چشم ما سلول‌های دریافت کننده‌ای وجود دارند که به رنگ آبی بیش از دیگر رنگ‌ها حساسیت نشان می‌دهند. این سلول‌ها اطلاعات دریافتی را به مغز و بخشی که ریتم ۲۴ساعته بدن‌مان را کنترل می‌کند، مخابره کرده و روی عملکرد و احساس ما در روز اثر می‌گذارند.»
در واقع ریتم شبانه‌روزی بدن ما چرخه‌های بیولوژیکی هستند که هر ۲۴ساعت یک‌بار تکرار می‌شود. این چرخه شامل دوره‌های بیداری/خواب، تنظیم دمای بدن، سطح هورمون، میزان ضربان قلب و تحمل درد است. مغز تنظیم کننده درونی دارد و تعیین می‌کند سلول‌های عصبی چه وقت ریتم بدن را تنظیم می‌کنند. البته هنوز دانشمندان کاملا متوجه چگونگی انجام این چرخه نشده‌اند. به همین دلیل ارتباط بین رنگ یا نورهای رنگی و خواب و بیداری بسیار مهم است.